Een van de meest gevoelig klinkende instrumenten is de duduk uit Armenië. Djivan Gasparyan is al jarenlang de onbetwiste virtuoze ambassadeur op dit dubbelriet instrument dat met zijn zachte timbre diep snijdt door de ziel. Op zijn nieuwe album ‘Yeraz’ wordt hij bijgestaan door drie musici, allen op dit verbluffende instrument.

English version below

Al decennia lang is muziek een belangrijk onderdeel van de Armeense cultuur. Dat vond ook de Armeense priester en musicoloog Komitas Vardapet (Soghomon Gevorgi Soghomonian). Hij verzamelde meer dan 3000 liederen (Armeense, Koerdische en Turkse), tekende ze op en maakte bewerkingen. Helaas is veel van zijn werk verloren gegaan tijdens de genocide van 1915. Komitas stierf in 1935 in een Parijs’ sanatorium. De Armeense duduk-speler Djivan Gasparyan (met ‘D’ anders betreft het zijn zoon Jivan) maakte solo-CD’s en werkte o.a. samen met Peter Gabriel (muziek voor de film The Last Temptation of Christ), zanger Lionel Ritchie, harpist Andreas Vollendwieder en ûd-speler (Arabische luit) Majid Bekkas. Bovendien zagen we hem in een begeleidingsgroep tijdens het Songfestival 2010. In 1998 nam Djivan Gasparyan al eerder een album op (Nazeli) met een duduk-kwartet waarop hij het nationale Armeense instrument benaderde als een strijkkwartet. Iets soortgelijks doet hij ook op ‘Yeraz’.

Het album opent met ‘Kujn Ara’. Een stralende compositie met een zacht timbre en een hees randje waarin de vier instrumenten homofoon spelen: allemaal hetzelfde ritme waardoor de akkoorden als het ware door de ruimte glijden en zweven. Een psalm-achtige aanpak wat een handelsmerk is van dit duduk-kwartet. Hierdoor krijgt de muziek een religieus metier. Het ‘Ave Maria’ (van Bach/Gounod) daarentegen wijkt af van deze compositie-techniek. Hier staat de melodie los van de arpeggio’s in de begeleiding. Net zoals in de stukken waar de ‘drone’ aanwezig is; een lange toon die onafgebroken wordt gespeeld door één musicus, door middel van circular breathing. Een lange liggende toon die meditatief werkt en buitengewoon fraai kleurt tegen de melodieën die eromheen glijden, schuren en dissoneren zoals in ‘Horovel’ en ‘Hayr Surb’. De muziek op ‘Yeraz’ (opgenomen in Geghard, een middeleeuws klooster, gebouwd in rotsen, zo’n 50 km ten oosten van Jerevan, de hoofdstad van Armenië) is subtiel, doordrongen van souplesse en zeer vakkundig gespeeld door vier musici die elkaar muzikaal begrijpen en aanvullen. Een harmonische eenheid die adembenemend mooi is!

English version

One of the most sensitive sounding instruments is the duduk from Armenia. For years Djivan Gasparyan is the absolute virtuoso player on this oboe-like instrument that cuts deeply through the soul with its gentle timbre. On his new album ‘Yeraz’ he is assisted by three musicians, all playing this amazing instrument.

For decades music is very important in the Armenian culture. This was also the opinion of the Armenian priest and musicologist Komitas Vardapet (Soghomon Gevorgi Soghomonian). He collected more than 3000 songs (Armenian, Kurdish and Turkish), arranged and recorded them. Unfortunately, much of the work was lost by the genocide of 1915. Komitas died in Paris in 1935 a sanatorium. The Armenian duduk player Djivan Gasparyan (with ‘D’ otherwise it’s indicates his son Jivan) recorded solo CD’s, worked together with Peter Gabriel (in the movie The Last Temptation of Christ) singer Lionel Ritchie, harpist Andreas Vollendwieder and ûd player (Arabic lute) Majid Bekkas. Moreover, we saw him on stage during the Eurovision 2010. In 1998, Djivan Gasparyan recorded the album ‘Nazeli’. His first album with a duduk quartet in which the national Armenian instrument approached as a string quartet. His new CD ‘Yeraz’ is recorded on the same way.

The album opens with ‘Kujn Ara’, a radiantly soft timbre with a hoarse edge where the four instruments play homophone: they all play the same rhythm , like chords which glide through space. A psalm-like approach, a trademark of this duduk quartet. This gives the music a religious feeling. However, the ‘Ave Maria’ (by Bach / Gounod), differs from this composition technique. Here the melody is separate from the arpeggios in the accompaniment. Just like in the parts where the ‘drone’ is present; a long tone that is continuously played by óne musician, by circular breathing. A long tone that turns the music into a little meditatively, like ‘Horovel’ and ‘Hayr Surb’. The music on ‘Yeraz’ (recorded in Geghard, a medieval monastery, built in rocks, about 50 km east of Yerevan, the capital of Armenia) is subtle, permeated by flexibility and very skillfulness played by four musicians who understand the musical language. A harmonious quartet that is breathtakingly beautiful!

  •  Djivan Gasparyan: ‘Yeraz’ (Buda Musique / Xango)

© Mattie Poels.