Soms dreigt lokale muziek te verdwijnen maar wordt op het nippertje ‘gered‘ door een fanatiek musicus. Zo gebeurde het in ieder geval met de solo-viool muziek uit Zuid Noorwegen door violist Gard Nergaard die twee CD’s vol speelt met traditioneel repertoire uit Mandalen in Vest-Agder. Een prachtig document met veel informatie vol met folkwerk, hier en daar aangevuld met violist Paul Sveinall, zang van Renate A Heggland, accordeonist Tom Karlsrud en percussie-voetenwerk. Muziek voor en door puristen uit een wonderschoon stukje Europa!

 English version below

Het Noorse CD-label Etnisk Musikklubb brengt lokale Noorse muziektradities onder de aandacht die dreigen te verwijnen. Niet gedocumenteerde muziek wordt opgenomen en uitgebracht op CD met veel achtergrondinformatie. Dat gebeurde ook met de muziek uit de vallei Mandalen in Vest-Agder (Zuid-Noorwegen) op de dubbel-CD ‘Seint var det kvelden‘ (Laat in de Avond). De muziek gaat terug tot midden 18de eeuw en wordt gespeeld door violist Gard Nergaard en enkele gastmusici. Deze composities starten met een kort eenvoudig thema waarover wordt geïmproviseerd en werden veelal gespeeld tijdens evenementen waaronder jaarfeesten en bruiloften. Sommige stukken hebben een mythische achtergrond die gerelateerd is aan geloof/religie waardoor de violist een belangrijke taak heeft. Zo is het bijvoorbeeld belangrijk dat bruiloftsdansen in de goede volgorde worden gespeeld. Verwisseling ervan kan kwade geesten inspireren….Eind 18de eeuw worden Rijn-dansen uit Duitsland, mazurka’s uit Polen, reel’s uit Groot-Brittanië en de galop’s (soort polka) uit Frankrijk ‘geïmporteerd‘ die integreren in de lokale Zuid-Noorse muziek. Echter, door drankmisbruik zijn grote dans-bijeenkomsten lang verboden waardoor musici werkloos werden. Hierdoor ontwikkelden zij zich niet meer, of onvoldoende en verdween langzaamaan ook de fiddle-traditie. Deze traditie wordt nu gered door deze prachtige dubbel-CD.

Violist Gard Nergaard is een getalenteerd musicus die speelt met een natuurlijk gemak. Hij maakt veel gebruikt van dubbel-grepen waardoor er twee noten tegelijk klinken en de melodie vanzelf een soort begeleiding meekrijgt. Hierdoor klinkt de viool enigszins als een hardingfele: de Noorse viool met resonantie-snaren. Nergaard speelt de korte thema’s (vaak niet langer dan 2/3 minuten) gevolgd door improvisaties. We horen dansmuziek o.a. de 3-tels mazurka, de galop met zijn polka invloed, de snelle Rijndans of de reel’s die enigszins doen denken aan de Ierse variant maar dan wel gespeeld met de Noorse versieringen. Op enkele stukken wordt gezongen, klinkt een accordeon of zelfs een mandoline waardoor de muziek iets meer vaart krijgt. De tweede cd is wat losser van aard en de stukken zijn iets moderner. ‘Seint var det kvelden‘ (Laat in de Avond) is een prachtig document, mooi vormgegeven in long-box met veel achtergrondinformatie, jammer genoeg veelal in het Noors. Hierdoor wordt deze prachtige muziek, met al zijn interessante info, toch nog te weinig wereldkundig; en dat is wel jammer!

  • Foto: Gard Nergaard (r) met Paul Sveinall

English version

Sometimes local music happens to disappear but is ‘saved’ by a keen musician. So it happened with the solo violin music from southern Norway by violinist Gard Nergaard who plays two CD’s full of traditional repertoire from Mandalen in Vest-Agder. A wonderful document with a lot of information packed with folk music sometimes assisted by violinist Paul Sveinall, vocalist Renate A Heggland, accordionist Tom Karlsrud and some percussive footwork. Music recorded and played from a wonderful part of Europe!

The Norwegian CD label Etnisk Musikklubb gives attention to Norwegian music that happens to disappear. Undocumented music is recorded and released on CD with a lot of background information in the booklet. This also happened with the music from the valley Mandalen in Vest-Agder (South Norway) on the double CD ‘Seint var det kvelden‘ (Late in the Evening). The music goes back to the mid 18th century and is played by violinist Gard Nergaard and some guest musicians. These compositions start with a short simple musical theme after which the improvisation follows. These melodies were often played during events such as anniversaries and weddings. Some pieces have a mythical background that is related to faith/religion so the violinist has an important task. For example, it is important that wedding dances are performed in the correct order. Random playing could inspire evil spirits…. At the end of the 18th century Rhine-dances from Germany, mazurkas from Poland, reel’s from Britain and the gallop’s (kind of polka) were ‘imported’ and integrated into the local South Norwegian music. However, by alcohol abuse major dance events were long forbidden and musicians got unemployed. Slowly the fiddle tradition disappeared but is saved now by this wonderful double CD.

Violinist Gard Nergaard (on the picture together with Paul Sveinall) is a talented musician who plays very natural. He often use double-strings which creates the sound of two notes at the same time. That makes the melody even more powerful and makes the violin sounds a bit like the hardingfele: the Norwegian violin with resonance strings. Nergaard plays short themes (often no more than 2 or 3 minutes) followed by improvisations. We hear dance music including the 3-beat mazurka, gallop (kind of polka), the rapid Rhine Dance or the reel, which somehow sound like the Irish variant played with Norwegian ornaments. On some pieces we hear vocals, there’s an accordion or mandolin which gives the music a bit more volume. The second CD is a little bit more modern and more improvised. ‘Seint var det kvelden‘ (Late in the Evening) is a wonderful document, packed in a beautiful long box with lots of background information, unfortunately almost only in Norwegian. That’s a pity, because it would be great if anyone could read the background info of this beautiful music. Anyway, it’s a wonderful collection!

  • Gard Nergaard: ‘Seint var det kvelden‘ (Etnisk Musikklubb)

© Mattie Poels.