Componist Geirr Tveitt (1908 – 1981) werkte in de jaren ’60 voor de Noorse radio. Hij schreef in die tijd korte liedjes die zich bewegen tussen klassiek, improvisatie en folk. Verstilde muziek, eenzame melodieën met een rimpelende schoonheid. Deze zijn nu op bijzonder fraaie wijze bewerkt tot fijnzinnige juweeltjes door het trio Slagr in samenwerking met zangeres Camilla Granlien.

Het kamer-folk-trio Slagr bestaat uit Sigrun Eng, Anne Hytta en Amund Sjølie Sveen die respectievelijk cello, hardanger viool en vibrafoon/gestemde glazen spelen. Een opmerkelijke combinatie die goed past bij de langzame melodieën van Geirr Tveitt, die veelal gebaseerd zijn op oude kerktoonladders (dorisch & frygisch). De arrangement zijn sober, gevoelig en sereen, soms slechts opgebouwd
uit enkele tonen die samen één akkoord vormen. Hierdoor ontstaat een open structuur waar zangeres Camilla Granlien perfect bij aansluit. Een ongehoord goede combinatie, excellerend in helderheid en transparantie. Zelfs de hardanger viool, van oorsprong een volksinstrument voor dansmuziek, heeft bij het trio Slagr een laconiek trotse rol. Componist Geirr Tveitt schreef zijn muziek op gedichten van vier Noorse poëten uit de 20ste eeuw waaronder Aslaug Vaa die met ‘So rodde dei fjordan’ het verhaal vertelt van boeren op een zonnige dag samenkomend bij de kerk. Aslaug Låstad Lygre is veel poëtischer in zijn ‘Godnatt‘: een slaapliedje voor de bloemen, vogels en bomen terwijl Alf Prøsen in ‘Lomnaesvisa’ het verhaal vertelt van een meisje dat zich net op tijd bedenkt om zelfmoord te plegen. De cd ‘Songs by Geirr Tveitt’ is een prachtig document dat door trio Slagr & Camilla Granlien adembenemend mooi en tijdloos inspirerend wordt uitgevoerd.

De hardanger is een rijkversierde viool uit de Noorse streek Hardanger, zuid Noorwegen. Een eeuwenoud instrument met vier snaren en vijf resonantie snaren en werd jarenlang toegeschreven aan de duivel: van dronken manschap en verval. De oudste viool stamt uit 1651 en ligt tegenwoordig in een museum in Bergen. Tot 1950 kregen hardanger spelers geen toegang tot de kerk die vanaf begin 19de eeuw afkerig was van volksmuziek. Volgens de religieuzen zorgde het in trance raken van spelers en dansers een bedreiging voor de (geestelijke) orde. Daarbij werden de musici er zelfs van beschuldigd dat (de drie dagen durende) bruiloften uitmondden in een dronken feest. Bovendien was het een mannen instrument en werd vooral bespeeld op het platteland, ver van de grote steden. Tegenwoordig zijn het ook de vrouwen die naar de stad trekken en hun brood verdienen met het spelen op dit instrument. De hardanger vioolmuziek is streekgebonden via melodieën en ritmiek en werd aanvankelijk gebruikt voor het begeleiden van de halling dansen; snelle virtuoze dansen met acrobatische signatuur. In de jaren ’70 komt er een folk revival en wordt de viool geherwaardeerd en volks melodieën worden bewerkt en aangevuld met popmuziek instrumenten zoals gitaar en drums.

De hardanger viool melodieën zijn een inspiratie geweest voor de Noorse componist Edvard Grieg, die deze stukken arrangeerde voor piano of orkest. Hij behoorde, net zoals bijvoorbeeld de Tsjech Smetana of de Fin Sibelius, tot de ‘nationalisten‘ die de volksmuziek van hun land verwerkten in hun composities. Iets soortgelijks gebeurde in de werken van Geirr Tveitt, die op onnavolgbare manier worden uitgevoerd door het trio Slagr met zangeres Camilla Granlien.

Er is geen video van Slagr & Camilla Granlien samen: wel afzonderlijk.

  • Slagr & Camilla Granlien: ‘Songs by Geirr Sveitt’ (Ozella Music)

© Mattie Poels.